Những món quà tặng đáng giá nhất trong lịch sử

NHỮNG MÓN QUÀ TẶNG ĐÁNG GIÁ NHẤT TRONG LỊCH SỬ

1. Lăng Taj Mahal do hoàng đế Ấn Độ Shah Jahan ra lệnh xây dựng cho người vợ yêu dấu của mình là Mumtaz Mahal bị chết sau khi sinh đứa con thứ 14, được coi là công trình xây dựng đẹp nhất hành tinh. Sau khi lăng xây xong, vị hoàng đế ra lệnh chặt tay tất cả những người thợ xây để họ không bao giờ còn xây được một công trình đẹp như thế nữa. Những bức tường của lăng mộ đẹp từng xăng ti mét nhờ những bức chạm khắc trên đá quí, còn hướng của lăng được thiết kế theo các phía của ánh sáng để sao cho mỗi ngày người ta cảm thấy như được sinh ra với bình minh và chết đi trong hoàng hôn. Tương truyền quân xâm lăng Ba Tư từng san phẳng thủ đô New Delhi nhưng đã không dám đến gần lăng Taj Mahal nên nó vẫn nguyên vẹn như buổi ban đầu.

2. Hòn đảo Scorpion là món quà mà tỷ phú Hy Lạp Aristotle Onassis tặng cho Jacqueline Kennedy. Hai người làm đám cưới trên hòn đảo này.

3. Viên ngọc mà Antonius tặng cho Cleopatra. Viên ngọc này được nhắc đến rất nhiều trong các cuốn sách về tình yêu xưa nay như một món quà thanh lịch và tinh tế nhất trần gian. Antonius từng nói với Cleopatra rằng nếu nàng không thích viên ngọc (to và đẹp nhất trần gian) thì hãy ném nó xuống biển.

4. Vua Pháp Louis XIV tặng cho hoàng hậu của mình chiếc áo măng tô bằng lông chồn dài 1,5 km trải dài từ phòng ngủ đến phòng trà ở giữa vườn hoa. Hoàng hậu từng thích đi chân trần trên con đường này.

5. Sau những món quà trên thì 3 hòm châu báu lấy từ đáy biển Adriatic mà một thợ lặn người Mỹ tặng cho người vợ thân yêu của mình chỉ là chuyện nhỏ.

6. Faust tặng cho Margaret thứ quí giá nhất – linh hồn của mình. Câu chuyện này có một kết cục đau buồn nhưng đây là trường hợp duy nhất trên đời này, khi người ta đem linh hồn tặng chứ không phải đem bán như biết bao nhiêu trường hợp khác.

7. Gói giấy nhỏ mà một cô gái làng chơi có tên là Rachel nhận được từ một vị khách quen với lời dặn là hãy giữ nó suốt đời. Người khách này có tên là Vincent van Gogh, còn trong gói nhỏ kia là cái tai bị cắt của anh ta. Tuy nhiên có rất nhiều người cho rằng câu chuyện này là truyền thuyết vì tai trái của Van Gogh bị người bạn Paul Gauguin cắt khi hai người cãi nhau.

8. Trang trại trồng một loại cây thuộc họ xương rồng dùng để làm thứ rượu Tequila nổi tiếng là quà tặng của Bonnie Parker cho Clyde Barrow (những kẻ cướp nổi tiếng thời Đại suy thoái). Quả thật chưa ai nhìn thấy sổ đỏ của trang trại và những người làm việc trong trang trại cũng không hề biết là đất của họ thuộc về một người phụ nữ nổi tiếng trong lịch sử.

9. Những bông hoa hồng đỏ mà cầu thủ bóng chày Joe DiMaggio tặng cho Marilyn Monroe hằng ngày. Cả khi hai người đã chia tay và cả khi người phụ nữ dấu yêu đã chết, Joe DiMaggio vẫn mang những bó hoa hồng đỏ ra mộ Marilyn Monroe hằng ngày.

10. Viên kim cương 70 cara mà nghệ sĩ Richard Burton tặng cho nữ nghệ sĩ Elizabeth Taylor. Nói chung, 70 cara thì cũng không lấy làm to tát nhưng vì viên kim cương này có một vẻ đẹp thần tiên nên có giá đắt hơn nhiều so với những viên kim cương khác. Không biết có phải vì điều này mà Richard Burton là người đàn ông duy nhất được Elizabeth Taylor đồng ý kết hôn hai lần.

NHỮNG ĐÁM CƯỚI LẠ LÙNG

Tưởng không còn gì thường nhật bằng chuyện về đám cưới. Đó là cô dâu, chú rể, là hai họ nhà trai, nhà gái, là vui vẻ hân hoan…

Ngày nay trên thế giới người ta cưới nhau theo rất nhiều cách: ai đấy tổ chức trên máy bay rồi nhảy dù ra giữa trời, ai đấy lại lặn xuống dưới nước biển sâu... Nhưng có một điều hầu như không bao giờ thay đổi: 1 đàn ông + 1 phụ nữ = đám cưới. Mặc dù vẫn tồn tại những cuộc hôn nhân mà trong gia đình không chỉ có 2 thành viên, thí dụ như hôn nhân tập thể ở Thụy Điển, hôn nhân đồng giới tính ở Hà Lan, Tây Ban Nha vv…, chế độ đa thê ở các nước Hồi giáo, chế độ đa phu ở Tây Tạng nhưng dù sao đấy vẫn gọi là đám cưới. Có chú rể và có cô dâu.

Thế mà có những đám cưới bên cạnh chú rể là trống vắng, cầm tay cô dâu là bóng ma. Có những đám cưới như vậy.

Hôn nhân trong cổ tích.

Chúng ta từng đọc về những tục lệ cổ khi mà người Ai Cập cổ đại ném những cô gái xinh đẹp xuống sông Nin vì cho rằng họ sẽ trở thành những cô dâu của thần sông và làm cho ngài mủi lòng hoặc những sư nữ được coi là những nàng dâu của Chúa, luôn chờ đợi chàng rể từ trời.

Để khẳng định quyền lực của mình, Pietro Orseolo II (thế kỷ XI) – tổng trấn Venice, Ý đã tổ chức lễ thành hôn với biển cả. Ngài ném nhẫn cưới xuống biển và nói to: “Vì sự trị vì muôn thuở, ta – tổng trấn Venice làm lễ thành hôn với ngươi – biển cả!”

Trong kho tàng chuyện cổ tích của các dân tộc Slavơ có những câu chuyện về thần rắn ba đầu Zmey Gorynych bắt trộm các cô gái xinh đẹp để cưới làm vợ hoặc Ivan Tsarevich cưới cho mình không phải cô gái mà là con ễnh ương.

Nhưng đấy là chuyện cổ tích. Liệu cuộc sống ngày nay có thể xảy ra những chuyện vậy? Hóa ra là có thể. Vẫn còn có những cuộc hôn nhân đồng giới tính, hôn nhân với vật vô tri, với động vật, thậm chí cả với xác chết và bóng ma, và xin thưa, những cuộc hôn nhân này diễn ra ở cả châu Phi, châu Á, châu Âu, châu Mỹ, châu Úc.

Quả táo nhận thức.

Một tộc người ở Nepan có tục lệ mà các cô gái trước hết phải kết hôn với hoa quả. Trong cuộc hôn nhân như vậy quả táo xanh đóng vai chàng rể. Đây là cuộc hôn nhân hình thức nhưng nó có một sức mạnh liên kết rất lớn vì rằng táo là biểu tượng của Thần bảo hộ Vishnu. Hình thức hôn nhân này chỉ dành cho các cô gái chưa đến tuổi trưởng thành về giới tính và rất được kính trọng.

Vợ là cây gỗ.

Nhiều dân tộc có hôn nhân với cây gỗ. Quả thật những cuộc hôn nhân như vậy diễn ra chủ yếu là để giải quyết vấn đề gì đấy. Thí dụ như đàn ông vùng Punjab, Ấn Độ không được cưới vợ lần thứ ba nhưng hôn nhân lần thứ tư lại được phép. Vấn đề này sẽ giải quyết được nếu người đàn ông làm đám cưới với một cây gỗ. Ở một số vùng khác của Ấn Độ, thí dụ như Madras chẳng hạn thì những cuộc hôn nhân như vậy rất phổ biến vì nó cho phép người ta lách luật cấm em trai cưới vợ trước anh.

Lấy chồng là một bóng ma.

Một loại hôn nhân với ma phổ biến ở người Nuer, miền nam Sudan. Nếu một người đàn ông chết mà không để lại đứa con trai nào để làm người nối dõi thì một người đàn ông trong số những người bà con đứng ra cưới vợ vì người này. Những đứa con trai sinh ra (con gái không tính) được coi là con của người đã chết. Người Nuer tin rằng nếu không làm như vậy thì người đã chết hóa thành ma và hại những người bà con. Bởi thế, người phụ nữ lấy chồng là người đã chết được thừa kế tài sản của người này để lại. Người chồng, người bố thực chỉ ẩn đằng sau. Tổng thống đương nhiệm của Sudan, tướng Omar Hassan Ahmad al-Bashir được coi là con trai của một người đã chết ba năm trước ngày ông ra đời.

Đám cưới cho những xác chết.

Một đám cưới như vậy được tổ chức ở thành phố Cơ Long (Keelung), Đài Loan. Chàng rể Chen Yen chết vì biến chứng sau khi nhổ răng. Cô dâu Chan Lin đã tự tử trong ngày mai táng người yêu. Trước khi chết cô đã viết bức thư tuyệt mệnh yêu cầu tổ chức đám cưới cho họ và chôn cùng với nhau. Trong đám cưới này em trai của chàng rể và em gái của cô dâu mang những bức ảnh của hai người đã chết. “Gia đình chúng tôi cảm ơn tình yêu của Lin đối với con trai của chúng tôi – bố chàng rể nói – nhưng đáng lẽ Lin có thể làm theo cách mà nhiều người khác vẫn làm, nghĩa là làm đám cưới với linh hồn người chết và vẫn sống ở trần gian”.

Cô dâu mặc áo cưới, chàng rể trong quan tài.

Năm 2003 một nhà thờ ở Anh đã làm đám cưới cho cô Joan Williams và người yêu của cô vừa chết vì tai nạn ô tô. Những người dự đám cưới nhìn quan tài chàng rể và cô dâu mặc áo cưới thề sẽ yêu chồng mãi mãi. Đến nghi thức trao nhẫn cưới thì linh mục đã đặt nó lên một chiếc bàn và tuyên bố Joan từ nay là vợ của Robert. Sau đó vợ hôn chồng lần đầu tiên cũng là lần cuối cùng. Joan và Robert đã yêu nhau tám năm và họ đã có một con trai 3 tuổi. Lễ mai táng của Robert được tổ chức ngay sau đám cưới.

Với trống vắng trong suốt cuộc đời.

Cô Kristel DeMichele 35 tuổi trở thành vợ và góa phụ trong một ngày khi người ta tổ chức đám cưới cho cô với người đã chết. Chồng cô là cảnh sát giao thông bị một lái xe say rượu đâm vào. Để tổ chức đám cưới này người ta đã phải nhờ đến sự can thiệp của đích thân tổng thống Pháp Jacques Chirac vì theo luật thì hôn nhân giữa người sống và người chết chỉ có thể nếu một trong hai người trước khi chết có di chúc để lại.

Đám cưới khi chàng rể không ở trần gian.

Đại tá phi công Yuri Malenchenko làm đám cưới với cô Ekaterina Dmitrieva trong vũ trụ. Con tàu “Progress” đã chở nhẫn cưới lên trạm vũ trụ Quốc tế còn phù rể là một nhân viên duy nhất của chàng rể - nhà du hành vũ trụ người Mỹ Edward Tsang Lu. Dmitrieva và Malenchenko đã dự định đám cưới trên mặt đất nhưng do chuyến công tác đột xuất của chàng rể mà họ thì không muốn hoãn ngày cưới của mình thế là mới có đám cưới ở “trên trời”. Xem ra họ không phải là những người duy nhất có đám cưới không bình thường như vậy.

Cô dâu đã chết với của hồi môn.

Một cặp vợ chồng ở thành phố Thiên Tân, Trung Quốc tìm chồng cho cô con gái đã chết của mình. Người được bố mẹ cô gái chọn sẽ được nhận của hồi môn 100 ngàn đô la và một ngôi biệt thự. Vấn đề là ở chỗ: bố mẹ cô gái muốn người chồng của cô sẽ chung thủy suốt đời. Mẹ cô gái nói rằng bà lúc nào cũng mơ ước được nhìn thấy con gái đi lấy chồng và bà tin rằng con gái bà ở nơi chín suối sẽ rất buồn nếu không có một người chồng ở nơi dương thế. Mặc dù của hồi môn là một món tiền không hề nhỏ nhưng hiện tại chưa có ai muốn làm người góa vợ.

Yêu chính bản thân mình.

Nữ họa sĩ Hus Jennifer người Hà Lan chuẩn bị làm đám cưới với… chính bản thân mình. Hội đồng thành phố Haarlem đồng ý cho tổ chức đám cưới nhưng không đăng ký bằng văn bản. Jennifer tin tưởng rằng trong một tương lai gần sẽ được đăng ký. “Tôi muốn cùng bạn bè kỷ niệm tình yêu với chính bản thân mình – Jennifer nói – tôi đã chán cảnh bị phụ thuộc vào người khác, thường xuyên phải lo lắng đến mất cả sự cân bằng bên trong. Hôn nhân này sẽ mãi mãi bền vững, khi giàu có cũng như khi nghèo túng và cho đến ngày tôi về thế giới bên kia”. Cũng theo lời Jennifer thì đám cưới là thành quả của những năm tháng xung đột giữa tình cảm và công việc, cuối cùng thì cũng hòa giải được với nhau và một kết cục có lô gíc là tổ chức đám cưới.

Hôn nhân với động vật.

Cả thế giới biết đến đám cưới của chàng trai người Ấn Độ Selvakumara với một con chó. Selvakumara tin tưởng rằng đấy là cách duy nhất để chuộc tội. 15 năm trước đó chàng đã đánh chết hai con chó rồi treo chúng trên cây. Sau việc làm này tay chàng trai bị liệt và một tai bị điếc. Một thầy bói trong làng khuyên Selvakumara cưới một con chó để chuộc lỗi lầm. Người theo Ấn Độ giáo tin rằng linh hồn con người có thể nhập vào con vật. Đấy cũng là một nguyên nhân của những cuộc hôn nhân với chó. Năm 2004 một người dân Calcutta tên là Rama đã yêu cầu tòa án cho phép anh ta cưới chó và cho rằng con chó đấy là người vợ đã chết. Ngày trước người vợ thường xuyên nói với Rama rằng kiếp sau nàng sẽ làm chó. Sau khi vợ chết mấy tháng Rama nhìn thấy ngoài đường một con chó có đôi mắt rất giống đôi mắt của vợ mình. Con chó này được Rama đặt tên là Shina. Có lẽ đấy là tên của người đã chết. Tòa án thành phố đã cho phép Rama cưới chó và chàng vô cùng hạnh phúc.

Không chỉ có người Ấn Độ mới kết hôn với động vật. Cô Sharon triệu phú người Anh cưới chồng là một chú cá heo có tên là Cindy. Trong đêm tân hôn họ cùng chơi bóng với nhau. Sharon nói rằng giữa cô và cá heo Cindy có một mối liên hệ tình cảm rất đặc biệt, họ hiểu nhau qua từng cử chỉ nhỏ nhất.

Chàng Tomba ở Sudan bị phạt và buộc phải cưới một con dê vì người ta bắt được chàng quan hệ với con dê này. Cuộc họp của làng quyết định phạt 50 đô la và coi đó là món tiền làm đám cưới đồng thời là chuộc lại lỗi lầm.

Một nông dân Nga tên là Boris Gabov từng đề nghị tổng thống Vladimir Putin cho phép ông cưới một con bò. Người nông dân này nói rằng các cô gái ở làng ông đều bỏ làng đi ra thành phố nên không thể tìm ra người nào để lấy làm vợ, trong khi đó ông lại rất yêu động vật. Tuy nhiên yêu cầu của Boris Gabov không được đáp ứng vì luật Nga không cho phép kết hôn với động vật.

Hôn nhân với những vật vô tri.

Tình yêu có thể cháy lên với cả những vật vô tri vô giác. Những người yêu tháp Eiffel, bức tường Berlin, máy thu hình hay máy tính xách tay ít may mắn hơn Pygmalion: không giống như nàng Galatea, những vật này không hồi sinh được.

Mitch Hellen ở Úc làm đám cưới với một chiếc ti-vi Sony theo đầy đủ nghi lễ: có linh mục cũng như phù dâu, phù rể. Chàng rể long trọng đeo chiếc nhẫn cưới cho cô dâu là chiếc Sony màn ảnh rộng và hứa sẽ yêu vợ cả khi vui cũng như khi buồn. Người đàn ông xem ti vi 10 tiếng đồng hồ trong một ngày này nói rằng “miễn là nó không ăn cắp và chửi bới tôi là được”. Trước đó, anh ta đã lấy vợ 2 lần và đến năm 42 tuổi thì hoàn toàn thất vọng về phụ nữ.

Cô Erica người Mỹ lấy chồng là tháp Ép-phen và đổi tên thành La Tour Eiffel. Trước đó cô từng yêu những mũi tên và đã trở thành một xạ thủ giỏi. Có thể giải thích bí mật của tình yêu này là cô Erica có một tuổi thơ bất hạnh. Ngày còn bé cô yêu anh trai của mình và bị gia đình đưa vào trại tế bần. Kể từ ngày ấy, cô tin tưởng đồ vật hơn con người.

Cô Eija-Riita Eklof người Thụy Điển trở thành vợ hợp pháp của bức tường Berlin và mang họ của chồng là Berlin Mauer (Mauer tiếng Đức nghĩa là tường). Người phụ nữ này nói rằng cô được sống hạnh phúc với cuộc hôn nhân này trong suốt 29 năm cho đến ngày bức tường Berlin bị phá bỏ vào năm 1989.

Cô Sandy Klinsman người Đức yêu say đắm tòa tháp đôi Trung tâm thương mại Thế giới ở New York. Ngày 11 tháng 9 năm 2001 tòa tháp đôi không còn, người phụ nữ này chịu một cú sốc giống như người thân yêu nhất của mình bị chết.

Bộ luật của tiểu bang Texas, Mỹ cho phép kết hôn với những vật vô tri. Từ tháng 12 năm 2003 luật cho phép kết hôn với hoa và các loại cây cảnh trong nhà, tất cả các loại hoa quả, đồ điện, điện tử dân dụng (trừ máy ép nước hoa quả). Ngoài ra, đồ chơi, các vật vệ sinh cá nhân, các loại đồ sưu tập (tem thư, tiền xu, lon bia), đồ lót, phương tiện giao thông (xe hơi, thuyền buồm, xe máy từ 50 phân khối trở lên) đều có thể trở thành cô dâu hoặc chú rể. Tất cả danh mục được phép gồm 754 loại đồ vật.

 Bảy vợ - và tất cả đều là vợ ảo.

Có một loại hôn nhân đặc biệt nữa – đó là hôn nhân trên mạng Internet. Những người sử dụng mạng Internet là những người hoàn toàn bình thường nhưng khi vào mạng họ thường đánh mất chính mình. Một người chồng gương mẫu có thể đóng vai một Đông Gioăng, một tỉ phú hoặc một người đẹp… Bởi thế mà xuất hiện một loại hôn nhân ảo trên mạng. Người Trung Quốc được coi là những người có nhiều vợ chồng ảo nhiều nhất. Có trường hợp một phụ nữ ly dị chồng vì anh ta có vợ và con trên mạng. Các nhà khoa học của Đại học Thượng Hải nghiên cứu vấn đề những quan hệ ảo trên mạng và đi đến kết luận rằng những mối quan hệ như vậy rất quyến rũ vì sự tự do của nó. Người ta không chịu cảnh ghen tuông và những nghĩa vụ với gia đình cũng như nhiều chuyện đau đầu khác mà chỉ có những cuộc trao đổi thú vị và dễ chịu.

Mùa hè rớt

MÙA HÈ RỚT

Đây là một cách dịch của nhà thơ Bằng Việt tên một bài thơ của nữ thi sĩ Olga Berggolts. Babye leto của tiếng Nga nghĩa là hè muộn, là trời ấm đầu thu, còn theo sát nghĩa thì có thể dịch là mùa hè phụ nữ (leto là mùa hè, babye là thuộc về đàn bà con gái). Mùa hè phụ nữ là cách gọi ở nhiều nước Xlavơ. Ở các nước tiếng Đức gọi là “Altweibersommer”. Ở Bulgari và Serbia gọi là “mùa hè Digan”, ở Hà Lan gọi là hè muộn (Nazomer), ở Bắc Mỹ gọi là “mùa hè Indian”, ở Italia gọi là “mùa hè Thánh Martin”, ở Pháp gọi là “mùa hè Thánh Deny” nhưng trong nhiều thập kỷ trở lại đây do sự nổi tiếng của một bài hát của Joe Dassin nên người ta thường gọi như người Bắc Mỹ - Éte indien.

Theo từ điển thì “Babye leto là khi mà những bà già còn có thể sưởi ánh nắng mặt trời”. Cụm từ này còn thể hiện một giai đoạn thời vụ của những người nông dân, khi mùa màng đã thu hoạch xong, phụ nữ bắt đầu làm việc nhà: ngâm lanh rồi dệt vải, muối cà chua, dưa chuột để dùng trong mùa đông băng giá. Đây cũng là giai đoạn mà người ta hoà giải với nhau những bất hoà. Theo một giả thiết khác thì những cụm từ: “mùa hè phụ nữ”, “ngày phụ nữ”, “rét phụ nữ” có từ xa xưa và dựa trên một tín ngưỡng: phụ nữ có khả năng làm cho tiết trời quay trở lại cũng như họ có thể ảnh hưởng đến thời tiết. Điều này cũng giống như “rét nàng bân” của Việt Nam. Người phụ nữ đan xong áo cho chồng thì mùa đông đã hết, nàng tha thiết nhờ trời cho rét lại và ông trời đã đáp ứng yêu cầu của phụ nữ.

Có một câu ngạn ngữ của người châu Âu: “phụ nữ có thể sưởi ấm cả khi mà tất cả đã đều lạnh giá”.

ĐÔI MẮT

Đôi mắt là vũ khí lợi hại nhất của phụ nữ. Vẻ quyến rũ và sức cuốn hút của đôi mắt phụ nữ làm cho đàn ông bị chinh phục và sẵn sàng làm tất cả để giành được ánh mắt đáp lại của người yêu.

Nhưng đàn ông, như chúng ta biết, rất hiếm khi nhìn vào đôi mắt phụ nữ - chi tiết này được ít quan tâm đến nhất. Thật là uổng phí! Vì rằng nhìn vào đôi mắt người ta có thể biết được không chỉ tính cách mà còn tư chất của phụ nữ. Các nhà sinh lý học Nhật Bản cho rằng trong đôi mắt của con người không chỉ có tính cách mà còn quá khứ, hiện tại và tương lai. Bởi thế, nếu bạn có ý định chon người bạn đời thì trước khi đi đến quyết định cuối cùng – hãy nhìn thật kỹ đôi mắt của đối tượng.

Người Nhật có một sự quan sát từ xa xưa cho rằng nếu sự hân hoan trong đôi mắt của phụ nữ mà chưa chạm đến bờ mi dưới thì những người phụ nữ như vậy có tính gây hấn, hay cáu giận và rất dẻo dai. Đôi mắt dài với bờ mi rộng, có vẻ như kéo về phía thái dương là dấu hiệu của sự giàu có trong tương lai. Người có đôi mắt như vậy sẽ khỏe mạnh và hạnh phúc trong tuổi già.

Đôi mắt nhỏ có lông mi thưa là của những người tằn tiện, bủn xỉn và láu lỉnh. Những phụ nữ này rất độc đáo và không hề dại dột nhưng họ có phần quá tinh ranh. Người Nhật cũng cho rằng khi tiếp xúc với những phụ nữ như vậy cần thận trọng.

Những cô gái có đôi mắt to tròn, biết nói và sáng sủa là những người hạnh phúc. Cuộc đời họ có nhiều sự kiện và lắm sự lạ kỳ. Họ nhìn thấy trong tương lai chỉ những điều tốt đẹp. Những người này có một cuộc sống nhẹ nhàng.

Mắt xanh: Những đôi mắt có vẻ yếu đuối và dễ bảo. Bạn chớ ảo tưởng! Những cô gái mắt xanh tuân thủ nguyên tắc “mắt xanh thì không từ chối” nên bạn sẽ không quên được sau những nụ hôn nhưng bạn đạt được gì thì còn phụ thuộc vào tâm trạng của người ta nữa.

Mắt nâu: Đốt lên ngọn lửa khát khao trong nàng không khó nhưng để duy trì được nó thì phức tạp hơn nhiều. Người mắt nâu rất nhạy cảm nhưng lười nhác. Tuy nhiên, người ta không đòi hỏi nhiều ở bạn.

Mắt đen: Những cô gái mắt đen dễ cáu nhưng tính cách tuyệt vời. Nếu như bạn cảm thấy không thật phong độ thì cũng không cần trì hoãn gặp gỡ. Thứ nhất, những người mắt đen rất biết cách tằn tiện. Thứ hai, với tất cả vẻ dịu dàng và trí tưởng tượng phong phú của mình, người ta sẽ làm cho bạn cảm thấy mình là người đàn ông thật sự.

Ánh mắt, cử chỉ biết nói nhiều hơn những lời lẽ thông thường. Đôi mắt của phụ nữ là một cuốn sách mở. Chỉ cần biết cách đọc cho đúng. Nhìn vào đôi mắt không đáy có thể xác định được cảm giác của phụ nữ khi nói chuyện. Nếu một cô gái đưa mắt nhìn sang phía khác trong khi vẫn cố gắng để dõi theo ánh mắt của người đàn ông thì không có nghĩa là cô không quan tâm đến người mà mình đang nói chuyện. Nếu một cô gái trong lúc trò chuyện mà nhìn xuống chân mình hoặc nhìn bốn phía xung quanh, để ý những đồ vật trong phòng thì có nghĩa là sự quan tâm của cô đến người đàn ông không hơn gì cái tủ gương bên cạnh. Nếu phụ nữ trong lúc trò chuyện với đàn ông mà ngẩng đôi mắt bí ẩn nhìn trời và thường xuyên nhìn những thứ ở bên trên hơn là nhìn trực tiếp vào người đang nói chuyện thì bạn không nên hy vọng – nàng không hề có cảm tình.

Trong ánh mắt của phụ nữ người ta thường xuyên cảm nhận được một sức mạnh phi thường mà không thể nào mô tả được, vì rằng điều này chỉ cảm nhận được ở mức đọ tâm linh, nhiều hơn những lời tán dương về sự quan tâm của phụ nữ đối với đàn ông.

CÓ BAO NHIÊU LOẠI TÌNH YÊU

“Tình yêu là câu trả lời thỏa mãn duy nhất cho câu hỏi về sự tồn tại của con người” – Erich Formm viết như thế. Nhưng tình yêu là gì? Chưa từng có ai trả lời câu hỏi này một cách chính xác và đầy đủ, bởi vì tình yêu quá đa dạng về hình thái và thể loại, bởi vì tình yêu có trong tất cả mọi biểu hiện của đời sống con người. Người ta có thể nói về tình yêu thể xác, tình yêu chính bản thân mình, tình yêu với những người xung quanh, tình yêu đất nước quê hương, tình yêu cuộc sống, yêu cái thiện, yêu tự do, yêu quyền lực… Có tình yêu hiệp sĩ, tình yêu lãng mạn, tình yêu cao thượng, tình yêu thực dụng, tình yêu cha mẹ con cái… Có tình yêu đam mê và tình yêu thương hại, có tình yêu nhu cầu và tình yêu quà tặng, tình yêu với người xa và với người gần, tình yêu của phụ nữ và tình yêu của đàn ông….

Từ thời cổ đại cho đến nay có rất nhiều những nhà tư tưởng, nhà triết học, nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ đã cố gắng phân chia các hình thái biểu hiện của tình yêu. Mặc dù tất cả những cố gắng này đều chưa thể đầy đủ, chưa thể bao quát hết sự đa dạng của thứ tình cảm này.

Dưới đây xin nêu một số ví dụ tiêu biếu từ xưa đến nay.

Người Hy Lạp cổ đại chia tình yêu làm hai loại chính:

- Tình yêu đam mê (Eros), luôn đi với sự điên rồ.

- Tình yêu tĩnh lặng (Philia)

Tình yêu đam mê, cũng như mọi đam mê khác: đột ngột, mạnh liệt, bồng bột, sôi nổi và không kéo dài. Thường đấy là tình yêu thể xác. Philia có phần bền vững và đa dạng hơn nhiều: đấy là tình yêu con người, tình yêu đất nước quê hương. Đấy cũng là tình yêu công danh, yêu quyền lực, yêu tự do, yêu cái thiện, yêu sự giàu có. Đối tượng của tình yêu này, thậm chí, có thể là thói xấu, sự gian dối, tính vụ lợi, lòng tham.

Ngoài ra người Hy Lạp còn có khái niệm: Storge (tình yêu cha mẹ con cái, những người trong gia đình, họ hàng…) và Agape (tình yêu hy sinh, tình yêu quên mình…).

Thời Trung cổ, khái niệm tình yêu có phần thu hẹp hơn về phạm vi. Đấy là tình yêu đối với con người, với Chúa Trời và đôi khi là tình yêu với người khác giới. Điều này gắn liền với việc phổ biến Thiên Chúa giáo từ thế kỷ I ở La Mã.

Nhà triết học, nhà nhân chủng học M. Ficino chia tình yêu ra làm ba loại:

- Tình yêu của chủ thể cao hơn với đối tượng thấp hơn (sự đỡ đầu là một trong những biểu hiện của loại tình yêu này).

- Tình yêu của chủ thể thấp hơn với đối tượng cao hơn (thí dụ như sự kính trọng, ngưỡng mộ).

- Tình yêu ngang bằng. Đấy cũng là cơ sở của chủ nghĩa nhân văn.

Đến Thời đại mới, trong việc phân loại này có thêm những ý tưởng mới. T. Kemper cho rằng có hai yếu tố độc lập trong lý thuyết của ông: quyền lực (khả năng bằng sức mạnh buộc đối tượng làm cái điều mà bạn muốn), và qui chế (khả năng khơi dậy sự mong muốn của người khác để đáp ứng sự đòi hỏi của bạn). Và ông chia tình yêu ra làm bảy loại, gồm:

- Tình yêu lãng mạn – trong tình yêu này cả hai người đều có quyền lực và qui chế như nhau.

- Tình yêu cha mẹ con cái – trong tình yêu này cha mẹ có quyền lực cao và qui chế thấp, còn con cái thì ngược lại.

- Tình bằng hữu – trong tình yêu này hai người có ít quyền hành đối với nhau nhưng họ tự nguyện và vui vẻ hướng về nhau.

- Tình yêu thuyết phục lôi cuốn (Charismatic love) – thí dụ như cặp đôi thầy trò. Ở đây thầy có quyền hành và qui chế ở mức độ cao đối với trò, còn trò thì không hề có quyền lực nhưng vẫn sẵn lòng hướng tới thầy.

- Tình yêu đơn phương – trong tình yêu này một người có quyền lực và qui chế, một người không.

- Sự ngưỡng mộ – đối với một nhân vật văn học chẳng hạn. Nhân vật này không có quyền lực nhưng có qui chế, con người hâm mộ không có cả quyền lực lẫn qui chế.

- Sự phản bội – khi một người có quyền lực và qui chế, còn người kia – chỉ có quyền lực. Thường là trong hôn nhân.

Nhà văn Stendhal cho rằng mọi tình yêu trên đời này sinh ra, tồn tại rồi chết hoặc trở thành bất tử đều theo qui luật chung cả. Và ông chia tình yêu làm bốn loại:

1. Tình yêu đam mê

2. Tình yêu cảm tình

Tình yêu đam mê buộc chúng ta phải biết hy sinh quyền lợi của mình, còn tình yêu cảm tình thì luôn cần sự thích ứng, tình yêu này có sự tính toán.

3. Tình yêu thể xác

Dù bạn là người khô khan hay kẻ bất hạnh nhưng từ 16 tuổi trở lên là bạn đã biết yêu.

4. Tình yêu danh vọng

Thói hư danh dẫn đến đam mê cháy bỏng.

Nhà văn L. Tolstoy chia tình yêu làm ba loại: tình yêu đẹp, tình yêu quên mình và tình yêu hành động. “Những người thích tình yêu đẹp – nhà văn viết – rất ít quan tâm đến sự đền đáp cũng như hoàn cảnh vì không có chút ảnh hưởng nào đến sắc đẹp hay sự thích thú của tình cảm. Những người này thường thay đổi đối tượng của tình yêu. Loại tình yêu thứ hai – là tình yêu quên mình, đó là sự hy sinh vì người mình yêu mà không cần biết người yêu tốt lên hay xấu đi vì sự hy sinh ấy. Loại tình yêu thứ ba là tình yêu hành động. Đó là sự khát khao thỏa mãn tất cả những mong muốn, những nhu cầu, những thói đỏng đảnh, thậm chí cả những tật xấu của người mình yêu”.

Nhà triết học, nhà văn A. Ivin chia tình yêu thành chín bậc như sau:

- Bậc thứ nhất – đấy là tình yêu với người khác giới và tình yêu đối với bản thân mình. Hai loại tình yêu này bao quát hầu như mọi hình thái khác của tình yêu mà không phụ thuộc vào đối tượng của nó. Thông thường khi người ta nói “tình yêu” nói chung thì cũng có nghĩa là tình yêu giữa đàn ông và phụ nữ.

- Bậc thứ hai – đấy là tình yêu đối với con cái, cha mẹ, anh chị em và cả những người có liên quan đến cuộc sống của mình… Cần nói thêm ở đây rằng tình yêu của mẹ và của cha đối với con cái là không giống nhau. Nếu tình yêu của người mẹ đối với con là vô điều kiện, tình yêu này ở trong bản chất tự nhiên của người mẹ thì tình yêu của cha phụ thuộc vào vẻ ngoài, tính cách và cư xử. Khác với tình yêu của mẹ, tình yêu của cha dành cho con cái chỉ xứng đáng khi con cái thực hiện mọi yêu cầu và tương xứng với sự mong đợi của cha.

- Bậc thứ ba – đấy là tình yêu đối với con người. Tình yêu này bao gồm cả tình yêu đối với bản thân mình và tình yêu với người khác nói chung. Còn nói riêng là tình yêu đối với thế hệ tương lai, gắn liền với trách nhiệm: mỗi thế hệ đều mong để lại cho thế hệ sau tất cả những gì mình đã nhận được từ thế hệ trước cả về số lượng cũng như chất lượng.

- Bậc thứ tư – đấy là tình yêu Tổ quốc, yêu Chúa Trời, Phật… và tình yêu cuộc sống.

- Bậc thứ năm – đấy là tình yêu đối với thiên nhiên, với vũ trụ, về sự thống nhất của con người và thế giới trong sự tác động lẫn nhau.

- Bậc thứ sáu – là tình yêu chân lý, yêu cái thiện, yêu cái đẹp, yêu sự công bằng, chính nghĩa. Socrates từng nói rằng sự công bằng là cao hơn tất cả - hơn cả cuộc sống, hơn cả con cái. Nhưng Aristotle cho rằng tất cả mọi người đều đánh giá cao sự công bằng những mỗi người cảm nhận theo cách của mình.

- Bậc thứ bảy – đấy là tình yêu sáng tạo, yêu công danh, yêu công việc của mình, yêu tự do, yêu giàu có.

- Bậc thứ tám – đấy là tình yêu (chính xác hơn là thích), thích trò chơi (chơi lô, chơi đề, chơi xổ số, chơi game), thích trò chuyện, thích sưu tập, thích du lịch vv…

- Bậc thứ chín – đấy là bậc cuối cùng, đã sát đất nên hầu như không còn là bậc của tình yêu nữa. Đấy là sở thích ăn uống và sở thích nói tục. Mặc dù chỉ là sở thích, là đam mê mà không thể đặt gần kề với tình yêu con người hay tình yêu Thượng Đế nhưng trong một mức độ nào đó vẫn có sự liên hệ với tình yêu.

Theo sơ đồ này chúng ta dễ dàng nhận thấy là càng đi xa khỏi tâm điểm thì tình càng ít và vai trò của xã hội càng tăng lên. Thí dụ tình yêu với người khác giới và tình yêu cha mẹ con cái theo suốt cuộc đời người, tình yêu sáng tạo hay công danh thì cũng chỉ trong một phần của cuộc đời người, còn sở thích trò chơi, thích sưu tập hay du lịch – đấy chỉ là một mảng của đời sống. 

Phân loại tình yêu của các nhà tâm lý học

1. Tình yêu như một căn bệnh

Nhà tâm lý học người Mỹ Dorothy Tennov trong cuốn sách “Tình yêu và sự phải lòng” (Love and Limerence) miêu tả tình yêu nồng nàn lãng mạn như một cơ chế sinh học mù cung cấp cho tổ tiên của chúng ta khả năng không chỉ sinh sôi nảy nở, mà còn thời gian để nuôi dạy con cái với nhau. Tennov không nghĩ rằng sự phải lòng là tình yêu đích thực mà mô tả nó như là một trạng thái bệnh có những triệu chứng sau đây.

1. Liên tục suy nghĩ về đối tượng của sự phải lòng.

2. Nhu cầu mãnh liệt và đau đớn về tình cảm đáp lại của đối tượng.

3. Cảm giác hưng phấn trong trường hợp được đáp lại.

4. Tập trung vào đối tượng đến mức mà người ta có thể bỏ qua những trách nhiệm quan trọng và không giải quyết những vấn đề cấp thiết.

5. Nhận thức biến dạng về đối tượng, thường đi với mê sảng. Trong khi đó, những phẩm chất tích cực của đối tượng được phóng đại, và những mặt tiêu cực hoặc bỏ qua, hoặc được coi là hấp dẫn.

6. Có sự lôi cuốn tình dục mạnh mẽ với đối tượng.

Tennov nhấn mạnh rằng mặc dù sự phải lòng và mong muốn đơn giản để có quan hệ tình dục - không phải là một, nhưng sự phải lòng mà không hấp dẫn giới tính là không tồn tại, bởi vì nó là cơ sở của sự phải lòng. Cũng theo ý kiến ​​của Tennov, việc chữa lành “bệnh tình” là hầu như không thể. Chỉ có hai phương thuốc cho bệnh này. Thứ nhất – cắt đứt mọi quan hệ với đối tượng. Cách này rất đau đớn và đôi khi dẫn đến sự trầm uất nhưng với một người bình thường, việc này sẽ đi qua nhanh chóng. Một cách khác – bắt đầu quan hệ. Đặc điểm “đau đớn” của sự phải lòng ở chỗ nó chỉ biến mất thường là từ 1 đến 4 năm sau. Không ngẫu nhiên mà người ta cho rằng sau 4 năm chung sống, người ta thường ly dị.

Tuy nhiên Tennov không coi dự báo cho các cặp là nhất thiết phải bi quan. Ngoài sự phải lòng, nó cũng làm nổi bật một tình yêu thật sự mà có không ít các cặp vợ chồng sống hạnh phúc với nhau suốt đời. Một tình yêu như vậy có phần “tĩnh lặng” hơn: nó không ám ảnh bởi người khác và không giống với chứng điên rồ.

2. Tình yêu như chất hóa học

Một số lượng lớn các công trình khoa học đề cập đến tình yêu lãng mạn với quan điểm sinh lý tầm thường - các nhà khoa học quan tâm đến các quá trình sinh hóa trong cảm xúc lãng mạn. Ví dụ, trong một thí nghiệm, người phỏng vấn là một cô gái trẻ đã cho các chàng trai số điện thoại mình sau khi phỏng vấn. Hóa ra là đàn ông thường gọi cho cô ấy, nếu trước đó họ đã vượt qua một con sông ở miền núi – sự hưng phấn từ hoạt động cơ thể góp phần tăng sự quan tâm lãng mạn. Một số hormon và các chất khác có liên quan với tình yêu, cụ thể là.

1. Phenylethylamine – một chất có số lượng rất nhỏ được sản xuất trong não. Chất này chịu trách nhiệm về tình yêu “điên rồ”. Về hành động, chất này tương tự như chất cocaine hay các chất kích thích khác, do đó làm cho người ta cảm thấy phấn khích, hưng phấn và ham muốn tình dục khi yêu. Rất tiếc, ảnh hưởng của phenylethylamine chỉ có tính tạm thời, người ta sẽ quen và không còn bị “phản ứng hóa học” tương tự lôi kéo.

2. Oxytocin. Rất may, ngoài phenylethylamine còn có oxytocin – một loại hormon được sản xuất trong não và tác động đến cơ quan sinh dục (cả nam và nữ), nó cũng thúc đẩy sự ra đời của sữa cho con bú. Ngoài việc trên, oxytocin chịu trách nhiệm về độ nhạy cảm với sự vuốt ve. Chính chất này làm cho chúng ta muốn được “ôm ấp” và nó cũng giúp chúng ta chống lại stress. Mức độ oxytocin trong máu tăng lên khi giao tiếp với những người thân yêu. Oxytocin có khả năng gắn kết ta với người và giữ mối quan hệ khi mà phenylethylamine đã ngừng hoạt động.

Một điều thú vị: nếu một người càng quan tâm đến bản thân mình tốt hơn thì càng có được sự cân bằng của hai chất này và sự lựa chọn bạn đời càng thành công hơn.

3. Tình yêu như một tam giác

Nhà tâm lý học Zick Rubin đề xuất xem xét tình yêu lãng mạn như một bộ ba yếu tố – sự quyến luyến, quan tâm và gần gũi:

1. Quyến luyến – nhu cầu có sự quan tâm, động viên và tiếp xúc cơ thể với một người khác. Ví dụ, muốn than thở với người thân yêu nếu bạn bị bệnh hoặc cảm thấy cô đơn.

2. Quan tâm – lo lắng đến nhu cầu của người khác và hạnh phúc nhiều hơn chính họ. Cảm giác quan tâm làm cho chúng ta đặt trước quyền lợi của người khác lên trên hết, lo lắng về nó, mong muốn giúp đỡ và an ủi.

3. Sự gần gũi – có nghĩa là những suy nghĩ, mong muốn và cảm xúc chung đã gắn kết hai người với nhau. Càng gần gũi, càng có nhiều sự tin tưởng giữa con người, càng có nhiều mong muốn chia sẻ ý tưởng và cảm xúc.

Căn cứ vào ba thành phần này Rubin lập nên một thang bậc mà theo nghĩa đen, chúng ta có thể đánh giá “sức mạnh của tình yêu”.

4. Tình yêu như một bảng màu

Trong cuốn sách “Màu của tình yêu” nhà tâm lý học John Alan Lee không xem xét bản chất của tình yêu lãng mạn mà các biến thể của nó. Ông so sánh tình yêu với một bảng màu. Bảng này có ba màu cơ bản và Lee tin rằng có ba phong cách cơ bản của tình yêu. Ông gọi tên chúng rất đẹp và theo kiểu Hy Lạp – Eros, Ludos và Storge:

1. Eros - tình yêu đối với người lý tưởng.

2. Ludos - tình yêu như trò chơi.

3. Storge - tình yêu như tình bạn.

Tiếp tục tương tự với bảng màu, Lee cho rằng ba màu chính có thể được kết hợp để tạo ra màu sắc bổ sung. Kết quả là một tình yêu có 9 hình thái. Thí dụ, nếu bảng màu tình yêu pha trộn Eros và Ludos, bạn nhận được Mania – tình yêu ám ảnh. Tương tự như vậy, nếu trộn Ludos và Storge, bạn sẽ có Pragma – một tình yêu thực tế và thực dụng. Còn nếu trộn Eros và Storge, bạn sẽ có được Agape – tình yêu vị tha và từ bi.

5. Tình yêu như  tình bạn

Một trong những nhà kinh điển của “Tâm lý tình yêu”,  Elaine Hatfield và cộng sự đã xác định hai loại tình yêu: đam mê và từ bi.

1. Tình yêu đam mê gắn liền với cảm xúc mạnh mẽ và không kiểm soát được. Theo Hatfield, nó phụ thuộc vào sự giáo dục của chúng ta và hoàn cảnh ngẫu nhiên – tình huống hoặc bất kỳ đặc điểm cá nhân nào đó của người đó cho ta biết rằng đấy là “lãng mạn” – và não bộ nhận được tín hiệu yêu.

2. Tình yêu từ bi có một phẩm chất hoàn toàn khác, lý tưởng  về một tình yêu đam mê nên chuyển sang tình yêu từ bi. Tình yêu này được dựa trên những giá trị chung, và nó có thể được gọi là tình yêu – tình bạn, khi mà người ta chỉ đơn giản là thích trò chuyện hoặc dành thời gian với nhau.

3. Tình yêu hoàn hảo, có thể là sự kết hợp một tình yêu đam mê và tình yêu – tình bạn ổn định nhưng theo Hatfield, nó rất hiếm khi. Đó là lý do tại sao những cặp vợ chồng có những giá trị văn hóa, đạo đức và thế giới quan chung chịu đựng tốt hơn khi niềm đam mê đã tắt.

TÌNH YÊU VÀ SỰ NGU ĐẦN

Các nhà khoa học Italia mới đây đã khẳng định một chân lý của dân gian: khi yêu con người ta ngu hơn. Trong quá trình nghiên cứu máu của những người yêu nhau, họ nhận thấy lượng protein, chất giúp thực hiện liên kết hóa học giữa các tế bào thần kinh, giảm đến 40 %. Vì điều này mà phản ứng của con người bị chậm lại.

Ngoài ra, các nhà khoa học đã tìm thấy điểm tương đồng giữa giai đoạn đầu tiên của tình yêu và chứng loạn thần kinh chức năng do bị ám ảnh. Sau 6-18 tháng, giai đoạn đầu tiên của tình yêu hoặc sẽ qua đi, hoặc sẽ phát triển thành một cảm giác điềm tĩnh, khi đó mức protein trong máu sẽ tăng lên.

NHỮNG CON SỐ VỀ TRÁI TIM NGƯỜI

1. Trái tim của một người trưởng thành đập khoảng 72 lần trong một phút, 100.000 lần mỗi ngày, 3,6 triệu lần mỗi năm và 2,5 tỷ lần trong đời.

2. Vòi nước ở bếp cần mở hết cỡ trong suốt 45 năm để đổ lượng nước tương đương với lượng máu do trái tim chuyển đi trong một cuộc đời có tuổi thọ trung bình.

3. Khối lượng máu mà tim chuyển đi có thể dao động từ 5 đến 30 lít trong một phút.

4. Mỗi ngày, tim sản xuất đủ năng lượng để chạy xe 32 km. Suốt cả một đời, điều này tương đương với một chuyến đi đến mặt trăng và quay trở lại.

5. Bởi vì trái tim tạo ra xung lực điện của chính nó, tim có thể tiếp tục đập ngay cả khi tách ra khỏi cơ thể miễn là còn nhận đủ lượng oxy.

6. Nhịp tim trong bào thai nhiều khoảng gấp hai lần so với ở người lớn, khoảng 140 nhịp mỗi phút. Khi bào thai đạt đến 12 tuần thì con tim sẽ chuyển 28 lít máu trong một ngày.

7. Trái tim cung cấp máu cho hầu như tất cả 75 nghìn tỷ tế bào của cơ thể. Việc cung cấp máu chỉ không có trong giác mạc.

8. Suốt cuộc đời người có tuổi thọ trung bình, con tim bơm đi khoảng 5,7 triệu lít máu.

9. 5% lượng máu dự trữ nằm ở trong tim, 15-20% vào não và hệ thần kinh trung ương, 22% đi đến thận.

10. Trái tim tạo ra nhịp đập khi van tim đóng lại.

11. Trái tim bắt đầu đập sau khi thụ thai bốn tuần, và sẽ không dừng lại cho đến khi chết.

12. Một em bé sơ sinh có khoảng một chén máu trong lưu thông.

13. Người Ai Cập cổ đại tin rằng trái tim và các cơ quan chính khác có thể xáo trộn bên trong cơ thể theo ý muốn.

14. Platon cho rằng tư duy bắt nguồn từ não bộ, còn niềm đam mê – từ trong trái tim.

15. Cocaine ảnh hưởng đến các hoạt động của tim và gây ra co thắt của các động mạch, có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ ngay cả ở những người khỏe mạnh.

16. Con tim phụ nữ thường đập nhanh hơn tim của đàn ông. Nam giới – khoảng 70 nhịp mỗi phút, phụ nữ – 78.

17. Khi cơ thể trong tình trạng nghỉ ngơi, máu chỉ mất 6 giây để đi từ trái tim đến phổi và quay trở lại, 8 giây để đi đến não bộ và trở lại, 16 giây để đi đến các ngón tay và trở lại.

18. Bác sĩ người Pháp, Rene Laennec (1781-1826) phát minh ra ống nghe khi ông cảm thấy ép tai vào ngực của những bệnh nhân nữ có kích thước ngực quá lớn là bất tiện.

19. Bác sĩ Erasistratus (304-250 trước Công nguyên) là người đầu tiên cho rằng trái tim hoạt động như một cái bơm.

20. Galen cho rằng trái tim tự sản xuất máu. Tuy nhiên, việc phát hiện hệ thống tuần hoàn máu của William Harvey năm 1616 cho thấy trong cơ thể có một lượng máu nhất định và di chuyển theo một vòng tròn.